در سال ۱۹۶۰م، پلیس رژیم نژادپرست افریقای جنوبی، دهها تن از سیاهپوستان را به قتل رساند. این امر باعث شد تا ماندلا در همان سال شاخه نظامی کنگره ملی افریقا را ایجاد کند و از سال بعد حملات مسلحانه خود را علیه مراکز و مقرهای پلیس و انتظامی رژیم آپارتاید انجام داد. نلسون ماندلا در سال ۱۹۶۲م به اتهام تلاش برای سرنگونی دولت افریقای جنوبی به حبس ابد محکوم شد و تا سال ۱۹۸۹م بیست و هفت سال را در زندان گذراند. با این حال در پی تغییرات در کادر رهبری رژیم افریقای جنوبی و پارهای اصلاحات کمرنگ سیاسی در این کشور، نلسون ماندلا در نهایت در یازدهم فوریه ۱۹۹۰م از زندان آپارتاید آزاد شد و به هدف خود که رفع تبعیض نژادی در افریقای جنوبی بود، رسید. نلسون ماندلا سرانجام در اول ماه مه سال ۱۹۹۴م به عنوان اولین سیاست مدار سیاه پوست به ریاست جمهوری افریقای جنوبی انتخاب شد اما در پایان مدت پنج ساله ریاست جمهوری خود در اوج محبوبیت از این سمت کناره گیری کرد. وی که در صحنه بین المللی نیز از اعتبار و مشروعیت گسترده ای برخوردار است از آن پس تا قبل از مرگ( وی روز پنجشنبه ۵ دسامبر ۲۰۱۳ ) به عنوان میانجی در حل اختلافات بین المللی فعالیت می نمود.