انوشیروان پس از به دست گرفتن قدرت، در ابتدا وضعیت مالیاتها را سر و سامان بخشید و آرامش نسبی را در جامعه ایجاد کرد. سپس به اصلاح امور لشکری پرداخت و برای اینکه قدرت خاندانهای بزرگ شاهی را محدود سازد، طبقه جدیدی از رجال را با عنوان بزرگان شکل داد و بدین وسیله خاندانهای پیشین را تضعیف نمود. انوشیروان در دوران طولانی سلطنت خود، جنگهای متعددی با رومیان و برخی همسایگان خود انجام داد و با فتح سرزمینهای پهناور، قلمرو حکومتی خود را از رود سِنْد در شبه قاره هند تا دریای سرخ در غرب شبه جزیره عربستان وسعت بخشید. اگرچه انوشیروان را پادشاهی دادگر، دانش دوست و دوست دار فلسفه و حکمت نامیده اند. و در بعضی از تواریخ از او به عنوان “شاه عادل” یاد می شود اما وی نیز مانند بیشتر پادشاهان در ظلم و ستم نسبت به اطرافیان و مردم جامعه خود کوتاهی نکرد. خسرو در زمان پادشاهی خود چندین بار با رومیان جنگید و علیرغم پیروزی هایى که به دست آورد، در نهایت در آخرین جنگ، شکست خورد. از این رو از امپراتور روم تقاضای صلح کرد ولی در حین عقد قرارداد و بررسی شرایط صلح، پس از ۴۸ سال سلطنت، در شانزدهم نوامبر ۵۷۹م درگذشت. شکست خسرو ناشی از شرایط و اوضاع به وجود آمده از جنبش مزدک بود که شیرازه سلطنت او را سست کرد و قوانین مملکتی، اوضاع اجتماعی و فرهنگ کشور را بی ثبات و مشوش نمود. خسرو انوشیروان سرانجام پس از ۴۸ سال سلطنت سرانجام در ۱۶ نوامبر ۵۷۹م درگذشت. معروفترین اثر به جا مانده از دوران پادشاهی انوشیروان، کاخ کسری در مدائن، نزدیک بغداد، پایتخت عراق است که ویرانه های آن پس از گذشت پانزده قرن، پابرجاست. لازم به ذکر است که پیامبر مکرم اسلام، حضرت محمد(ص) در زمان پادشاهی انوشیروان به دنیا آمدند و آن حضرت به هنگام مرگ پادشاه ساسانی، نه ساله بودند.