تاریخ انتشار: دوشنبه 30 تیر 1404 - 0:41

قیام مردم مسلمان ایران به رهبری آیت اللَّه “کاشانی” و به قدرت رسیدن مجدد مصدق (۱۳۳۱ش)

 در این میان آیت ‏اللَّه کاشانی که حضور دکتر مصدق را در نخست وزیری مفید می ‏دانست با اتخاذ تصمیمی قاطع، بازگشت مصدق به نخست ‏وزیری را خواستار شد. آیت ‏اللَّه کاشانی تهدید کرد، در صورتی که قوام کنار نرود اعلام جهاد کرده و کفن می‏ پوشد و پیشاپیش مردم حرکت خواهد کرد. احمد قوام

در این میان آیت ‏اللَّه کاشانی که حضور دکتر مصدق را در نخست وزیری مفید می ‏دانست با اتخاذ تصمیمی قاطع، بازگشت مصدق به نخست ‏وزیری را خواستار شد. آیت ‏اللَّه کاشانی تهدید کرد، در صورتی که قوام کنار نرود اعلام جهاد کرده و کفن می‏ پوشد و پیشاپیش مردم حرکت خواهد کرد. احمد قوام که مردی وابسته به استعمار و در خدمت دستگاه استبدادی بود، بلافاصله پس از نخست ‏وزیری، نغمه شوم جدایی دین از سیاست را سر داد و لبه تیز حملات خود را متوجه رهبری نهضت یعنی آیت اللَّه کاشانی و نیروهای مسلمان کرد. آیت اللَّه کاشانی با انتشار اعلامیه ‏ای به صدور فرمان نخست ‏وزیری قوام السلطنه به شدت اعتراض نمود. به این ترتیب وقایع سی ام ‏تیر شکل گرفت و قیام عمومی مردم مسلمان، در شهرهای مختلف ایران آغاز شد. هرچند این تظاهرات به وسیله عوامل شاه به خاک و خون کشیده شد، اما در نهایت، شاه، عقب‏ نشینی کرد و چون در رضایت و تطمیع آیت‏ اللَّه کاشانی توفیقی به دست نیاورد، مجبور شد، قوام را برکنار کرده و بار دیگر مصدق را به نخست وزیری مأمور سازد و وزارت جنگ را نیز به او بسپارد. مصدق پس از به برگشت مجدد به قدرت، سرلشکر وثوق عامل کشتار مردم بی ‏گناه در جریان قیام را به معاونت وزارت جنگ منصوب نمود و چون آیت اللَّه کاشانی به این عمل اعتراض کرد، مصدق در نامه ‏ای، از آن روحانی مجاهد خواست تا در امور سیاسی مداخله ننماید. این عمل، پشتیبانی مردم را از مصدق برداشت و دولت مصدق که برای دومین بار در اثر مبارزات پیگیر مردم روی کار آمده بود، بیشتر از سیزده ماه دوام نیاورد و سرانجام با کودتای آمریکایی ۲۸ مرداد سال ۱۳۳۲ شمسی، سرنگون شد.