رییس ساواک که از طرف شاه انتخاب می شد، به عنوان معاون نخست وزیر فعالیت می کرد و دارای اختیارات وسیع امنیتی و اطلاعاتی بود. ساواک ظاهراً از بدنه اصلی ارتش و پلیس جدا شد ولی بعدها به اندازه ای وسعت پیدا کرد که کنترل ارتش و پلیس هم با آن بود. در تشکیل ساواک، آمریکا و رژیم صهیونیستی مداخله تام داشتند و بنیانگذار آن در حقیقت دولت آمریکا بود و تمام برنامه های آن با نظارت آمریکا انجام می شد. ساواک در طول فعالیت خود با شدت و خشونت به سرکوبی مخالفان می پرداخت تا جایی که تدریجاً این سازمان بر تمام وزارتخانه ها و سازمانهای دولتی مسلط شد و هرگونه استخدام و انتصابی باید با موافقت آنجا صورت می گرفت. ساواک در طی سالها، معترضین به رژیم را به بدترین وجهی تحت شکنجه قرار می داد و از هیچ کس جز شاه، اطاعت نمی کرد. این سازمان مخوف سرانجام در اقدامی عوام فریبانه برای آرام ساختن مردم توسط بختیار در روزهای پایانی عمر رژیم، منحل شد. همچنین پس از انقلاب، برخی رهبران اصلی آن از جمله ارتشبد نصیری، رییس ساواک به حکم دادگاه انقلاب تیرباران شدند.