دکتر محمد مصدق در ۲۹ اسفند ۱۳۲۹ش، موفق شد تا قانون ملی شدن صنعت نفت ایران را با حمایت جریانهای اسلامی به رهبری آیت اللَّه کاشانی و گروههای ملی در مجلس به تصویب مجلس شورای ملی و سنا برساند. در همین راستا، مصدق در اردیبهشت ۱۳۳۰ برای اجرای این قانون و خلع ید از شرکت
دکتر محمد مصدق در ۲۹ اسفند ۱۳۲۹ش، موفق شد تا قانون ملی شدن صنعت نفت ایران را با حمایت جریانهای اسلامی به رهبری آیت اللَّه کاشانی و گروههای ملی در مجلس به تصویب مجلس شورای ملی و سنا برساند. در همین راستا، مصدق در اردیبهشت ۱۳۳۰ برای اجرای این قانون و خلع ید از شرکت نفت انگلیس، نخست وزیر ایران شد. مصدق یک سال بعد به دلیل درخواست به دست گرفتن وزارت جنگ و عدم پذیرش آن توسط محمدرضا پهلوی، بدون مشورت با کسی از مقام خود استعفا داد. شاه نیز بلافاصله احمد قوام را به این سمت برگزید. این واقعه باعث تحریک نیروهای مردمی به رهبری آیت اللَّه سید ابوالقاسم کاشانی گردید و در نهایت با اولتیماتوم آیت اللَّه کاشانی به احمد قوام برای کنار رفتن از قدرت، قیام مردمی ۳۰ تیر ۱۳۳۱ش شکل گرفت. دکتر مصدق پس از ۳۰ تیر ۱۳۳۱ و روی کار آمدن مجدد، تصور می کرد که مردم تا همیشه از او حمایت خواهند کرد. در نهایت کار بدانجا رسید که حتی آیت اللَّه کاشانی را از دخالت در امور دولت و سیاست برحذر داشت و به هشدار آن عالم مجاهد در مورد احتمال کودتا علیه دولت توجهی نکرد. از آن سو، چون مصدق موجبات ناراحتی شاه و اروپاییان غربی او را فراهم آورده بود، تدارک کودتایی بر ضد مصدق دیده شد تا آنکه در جریان کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ش، دولت مصدق به آسانی سقوط کرد و او با عده ای از یارانش دستگیر و زندانی و پس از محاکمه، به سه سال زندان محکوم شد. مصدق پس از طی دوران محکومیت به روستای احمدآباد در غرب تهران تبعید گردید و پس از چند سال تبعید در ۱۴ اسفند ۱۳۴۵ و در ۸۴ سالگی در آنجا در گذشت و در زادگاه خود به خاک سپرده شد.
