اعلام جمهوری در چین پس از سقوط امپراتوری این کشور (۱۹۱۲م)

چهار شورش اول، سرکوب شد و هر بار عده‏ای دستگیر و تیرباران شدند. ولی شورش پنجم که در روز نهم اکتبر سال ۱۹۱۱م آغاز شد، با شدت عمل بی‏سابقه دولت و دستگیری و اعدام صدها تن مواجه گردید و بر خشم و نفرت عمومی افزود. از این رو، از روز یازدهم اکتبر آن سال، شورش به شهرهای بزرگ چین نیز منتقل شد. در این زمان، دربار که احساس خطر می‏کرد، مردم را به آرامش دعوت نمود و مخالفان را به آغاز مذاکره و آشتی ملی فرا خواند. مذاکرات نمایندگان دولت و مخالفان در اوایل دسامبر ۱۹۱۱م در ایالت شانگهای چین آغاز شد ولی از همان ابتدا، دو فکر در برابر هم قرار گرفتند. دولت پیشنهاد می‏کرد حکومت مطلقه خاندان منچو به حکومت مشروطه سلطنتی تبدیل شود و مجلس منتخب مردم نیز بر کارها نظارت داشته باشد، ولی نیروهای انقلابی به چیزی جز تغییر رژیم و استقرار جمهوری رضایت نمی‏دادند. در نهایت، پس از تشکیل مجلس مؤسسان، اعلام جمهوری چین به تصویب رسید و پس از انقراض امپراتوری منچو بر چین، سون یات سن، در روز دهم اکتبر ۱۹۱۲م، سال‏روز قیام مردم و آغاز حرکتی که به استقرار رژیم جمهوری انجامید، تأسیس جمهوری چین را اعلام کرد.